Op 25 juni 2021 hadden we als initiatiefgroep een bijeenkomst met griffiers, directeuren van gemeenschappelijke regelingen en ook een vertegenwoordiging van de provincie. Gezamenlijk kwamen we tot de conclusie dat de behoefte om regionaal af te stemmen door steeds meer raadsleden gevoeld wordt  en dat de samenwerking tussen de raden kan worden verbeterd.

Rol van raadsleden onder druk 

Intergemeentelijke samenwerking gaat de komende jaren een steeds grotere rol spelen, terwijl raadsleden nu geen actieve rol spelen in de regio. De initiatief-Raadskring Regio Rivierenland is een initiatief voor raadsleden, door raadsleden. De gedachte erachter is dat raden veel invloed kunnen hebben op de samenwerking, zodra zij in staat worden gesteld om samen te werken. Dit vraagt enerzijds dat raden regie nemen en anderzijds dat ze daarin gefaciliteerd worden. Want raadsleden krijgen dit nooit in hun eentje in gang gezet.

De initiatiefgroep onderscheidt hierbij een aantal belangrijke pijlers:

• Een strategische agenda voor de regio en voor de gemeenschappelijke regelingen in de regio. In een oogopslag moet duidelijk zijn wat de belangrijkste uitdagingen zijn voor het komende jaar en wie waarvoor aan de lat staat. Prioriteren is richting geven.

• Een betere manier van informatieverstrekking vanuit de gemeenschappelijke regelingen, maar ook vanuit de colleges van burgemeester en wethouders. De informatie moet transparant en to-the-point zijn en meer regionaal gecoördineerd. Het platform moet de mogelijkheid bieden voor interactie met elkaar. Bijvoorbeeld een website waar alles gebundeld wordt zodat er overzicht ontstaat.

• Het faciliteren en organiseren van het regionale debat aan de voorkant en niet als het raadsvoorstel al geschreven is.

• Overdrachtsdocument voor de nieuwe raadsleden zodat de stappen die gezet zijn kunnen worden geborgd voor de volgende raadsperiode.
  
  

De griffierskring is nieuwe eigenaar project Kracht van de Raden

Met de griffierskring is de afspraak gemaakt dat de griffiers dit project overnemen en verder uitvoeren. De griffierskring wordt hiermee eigenaar van het project “kracht van de raden ”in de regio. Die rol van de griffiers is belangrijk. Iedere gemeenteraad is immers anders en heeft een eigen cultuur, een eigen werkwijze. Inzicht in de verschillende gemeenteraden en dat van de gemeenschappelijke regelingen kan helpen om makkelijker tot te kern te komen en elkaar beter te verstaan over de aansturing van het project en welke ondersteunende zaken nodig zijn. Voor de uitvoering van dit project zijn middelen beschikbaar vanuit het programma ‘Samen’ uit de Regiodeal Regio Rivierenland. Ook de provincie heeft toegezegd dat zij financieel bij zal dragen, mocht dat nodig zijn. 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Afgerond

Voor ons als intitiatiefgroep is het project afgerond. Wij gaan het proces nu als raadsleden kritisch volgen. We hopen dat het regionaal debat in het najaar door de griffierskring georganiseerd wordt. Het regionaal raadsonderzoek AVRI is een onderwerp bij uitstek voor dit debat. We kijken ook uit naar een tweede RES (regionale energiestrategie) debat. Ditmaal aan de voorkant van het proces. Dat is precies wat we twee jaar lang hebben nagestreefd. 

We wensen de griffierskring succes met het opstellen van het overdrachtsdocument in het najaar, zodat ook de nieuwe raadsleden deze ontwikkeling verder kunnen brengen!

De initiatiefgroep Kracht van de Raden

Nanda van Doremalen (raadslid in Buren)

Peter Elferink (raadslid in Tiel)

Frans van Gelder (raadslid in West Maas en Waal)

Kees van Baar (raadslid in Maasdriel)

Unal Sözen (raadslid in Tiel)

Hoe kan je meer en beter sturen op de uitgaven voor regionale samenwerking? In het webinar van 5 maart focussen we op de sturing (kaderstellend en controlerend) van raadsleden en gemeenteraden op regionale samenwerkingsverbanden, en gaan we daarover in gesprek met verschillende experts en raadsleden.

gespreksleider: Laurens van Voort, raadslid in Meijerijstad, fractievoorzitter HART

Vera Tax: Europarlementariër namens de PvdA en voormalig raadslid en wethouder in Venlo. Zij zal het tijdens het webinar hebben over de rol die een raadsrapporteur kan spelen bij het verbeteren van zicht en grip op gemeenschappelijke regelingen.

Nanda van Doremalen: Raadslid namens de VVD in Buren en een van de initiatiefnemers van de raadskring Regio Rivierenland. Het doel van deze raadskring is om raadsleden in de regio zich beter bewust te laten zijn van de mogelijkheden die er zijn tot sturing in de regionale samenwerkingsverbanden. Zij zal tijdens dit webinar de lessen vanuit Rivierenland toelichten.

Harry ter Braak: Adviseur bij organisatieadviesbureau WagenaarHoes en expert op het gebied van gemeenschappelijke regelingen en verbonden partijen. Harry zal zich in zijn bijdrage vooral richten op het eigenaarschap en opdrachtgeverschap van de raad bij gemeenschappelijke regelingen en wat dit betekent voor de rol en positie van de raad.

Debat terugkijken? klik op onderstaande link.

https://www.raadsleden.nl/actueel/nieuws/nieuwe-manieren-voor-grip-en-controle-op-regio

Op 19 november 2020 organiseerde de Gelderland Academie in samenwerking met de initiatiefgroep Kracht van de Raden een online debat voor de gemeenteraden in Rivierenland over grip op gemeenschappelijke regelingen. Douwe Jan Elzinga, Marcel Boogers en Klaartje Peters gingen in debat met panelleden van de gemeenteraden over de volgende punten: 

- Als gemeenteraden regionaal gaan afstemmen wat gebeurt er dan met de positie van het college? 

- Hoe zit het nou met die vierde bestuurslaag? 

- En wie is er verantwoordelijk voor de taken in de regio? 

Het was een interactieve bijeenkomst met veel reacties vanuit de raadsleden. Positief met veel energie. Ook met duidelijke boodschappen vanuit de inleiders: 

- Bouw aan de contouren van een regionaal Rivierenland. 

- Alles wat niet verboden is mag. Richt een regioraad op. 

- Kijk met een regionale blik; de vierde bestuurslaag is er al lang. Wacht niet op de rijksoverheid. Ga aan de slag. 

Klaartje Peters:

"Er is allang regionaal bestuur. Tijd om het beter (eenduidiger) te organiseren en de democratische legitimatie te versterken. Liefst eerst vanuit de rijksoverheid, maar desnoods moeten gemeenteraden zélf beginnen. Dat is ook in het voordeel van bestuurders."

Op 20 mei 2019 zijn er vier moties ‘grip op de gemeenschappelijke regelingen

aangeboden’ aan de raden. Deze bijeenkomst is het vervolg daarop.

Vanavond staan we stil bij een belangrijk resultaat. In het afgelopen half jaar hebben 176 raadsleden de handen ineengeslagen en zijn zij gaan samenwerken om grip te krijgen op de gemeenschappelijke regelingen. Ze gaan het zelf doen. Bottom up. Dat is een bijzondere beweging. Net zoals het bijzonder is dat zoveel raadsleden zich weten te verenigen. Dat is een knappe prestatie.

We koppelen vanavond terug wat de resultaten zijn van de 4 moties die we hebben voorgelegd aan 8 raden. Wat is er in de tussentijd mee gedaan? Verder blikken we vooruit naar 2020 en gaan we in gesprek over dit initiatief met de directeuren van enkele gemeenschappelijke regelingen. Hoe hebben zij dit initiatief ervaren? Maken zij zich zorgen? Zien zij ook voordelen?

Het doel van de avond is enerzijds te laten zien dat we al veel hebben bereikt, anderzijds om samen het gesprek te voeren over hoe we verder gaan. We gaan de democratie bekijken van de andere kant. We zitten immers samen in een pak wat niet meer zo lekker zit. Wat kunnen we doen om het samen beter vorm te geven?

Je gaat er wél over

De belangrijkste boodschap van deze avond is dat de raden wel degelijk veel invloed hebben op gemeenschappelijke regelingen zodra wij gaan samenwerken. En juist dat stukje is nog niet voldoende en structureel georganiseerd in Regio

Rivierenland.

Het besluitvormingsproces is er nog niet op ingericht om elkaar te kunnen vinden. De onmacht die je als raadslid voelt is het ontbreken van deze ‘aanloop’. In de praktijk krijgen we een paar weken voor een besluitvormende raad zienswijzen voorgelegd en kunnen we als het ware tekenen bij het kruisje. Dat kan beter en dat moet ook beter.

De stem van onze inwoners klinkt nauwelijks door in de regio. De lokale democratie staat onder druk en vraagt van ons dat wij het verlengd lokaal bestuur (=gemeenschappelijke regelingen) met nieuwe ogen gaan bekijken. Hoewel de beweging groot is en de materie complex liggen er ook tal van kansen vlak voor onze voeten. Juist daar vragen we nu aandacht voor.